abdiraxmaan sheekh isaaq qoslay

08-12-2012 15:42
  • AZANIA: LAND PEOPLE AND HISTORY By: Mohamed Haji Mukhtar Professor of African and Middle Eastern History Savannah State University Savannah Georgia, U.S.

Azaniais a name given by ancientGreeksto a region in the Horn of Africa extending fromDjiboutito Northern coast ofTanzania.

Later Ptolemaic seafarers defined as the region stretching from port of Adulis in Eritrea today across the straits of BabAl-Mandabto Cape Guardafui then to Cape Agulhas today's Cape of Good Hope in South Africa.This region includes the hinterlands of most of modern Somalia.

However, it is believed that ancient Egyptians called the North and Northeastern part of the Horn as the Land of Punt and the south and southwestern part asAzania.In other wardsAzaniawould cover what is today's CentralSomalia, Ethiopia'sHararProvince, theRiverineregions of SouthernSomalia,and Northern Province ofKenya.

PEOPLES OF AZANIA
soslay

The inhabitants of Azania are the Reewin or Reewing, sometimes transcribed as"Rahanweyn," "Rahanwein,"or"Reewung".They are one of the largest ethnic groups in the Horn of Africa. The majority of theReewingpractice some form of agro-pastoralism (mixed herding and farming).

TheReewingare divided into two major clans, theDigiland theMirifle,who claim to be brothers and descendants ofMatorMad,historically known by the eponym MatReewing, Digilbeing the older son andMiriflebeing the younger.

TheDigilmainly inhabit the coastal regions and the adjacentHinterlands,whileMiriflelive in the central and southwestern parts of modernSomaliaandEthiopia.Significant group of them reside in NortheasternKenya.
TheMiriflefall into two main branches: theSagaal,or"nine,"and theSiyeed,or"eight."

The Sagaal are:

1.Lammy Gannaany"the two ofGannany,which is another name forJuba River,"and they are:

a)theGassara Gudy, b)and theGobawiing.

2.Lammy Eel Qody"the two from theQody well,"and they are:(a)theJilibly, (b)and theGeelidly.

3.Lammy Boroosily"the two of Boroosily,"which are:(a)theHadamy, ( b)and theLuway.

4.Lammy Dhahy"the two ofDhaahy," which are(a)theHubeer,(b)and theYantaar.

5.And theEyly "Eeyli"

TheSiyeedare:

su,aal & jawaab dhegayso

1. Afar Reer Bay"the four ofBay," which are:(a)theMallyng Wiiny, (b)theReer Dumaal, (c)theJiroong,(d)and theGarwaaly.

2. Lammy Midoowy"thetwo darks," which are:(a)theHariing, (b)and theEelay.

3. Lammy Harqaang"the two ofHarqaang," which are:(a)theLaysaang, (b)and theHaraw.

TheDigilon the other hand are seven clans, known as todobaadi awDigil(the sevenDigil). They include:

4.Boqol Hore Which Are Disow, Emid Qomal And Yalale

5. Waanjal

6. Heledi

7. Ashraaf

(1)theGeledy, (2)theBogody,(3)theDabyrry,(4)theJiiddy,(5)theTunny, (6)theGarreorKarre,
(7)theReer Dafeed.

In addition, there are communities that have no ethnic affiliation with theDigilMiriflebut cohabited inAzaniafor centuries or millenniums.

These include the coastal people ofReer Hamar, Reer BarawaandBajuni. They are ofAfro-Asiaticmix,like theSwahilisof East Africa.

In addition, there are communities that have no ethnic affiliation with the but cohabited in for centuries or millenniums.

These include the coastal people of and They are of like the of East Africa.

Another group that do not fall under theDigilMirifle,but reside inAzaniaare theReer Goleed,sometimes calledJhereerorJareer(hard-hairs) who are descendents of East African slaves.

Since1991,this group is called theSomali Bantu.Moreover, there are low caste groups such as tummal, boong and moddy.

Azania'slocation, its fertile land and relative mild weather was favorable to attract migrants from within the Horn of Africa such asHawiyeandDaroodclans as well as peoples of Southern Arabia, Persia,

SoutheastAsiaandPolynesia i.e. Arabs, Iranians, IndiansandIndonesians.Finally, there are sheegat "adopted clans" assimilated in the nativeDigilMirifleclan.

NB. Waxaan dad weynaha ogeysiineynaa in goor dhow aan soo saari doono maqaalkan oo Af Soomaali ku tarjuman.

Qore: Proffessor Mohamed haji muqtaar

 

 

 

1-Aatha jingka guursity aaw dhe king tumaas.

2- Abaar wal motheey eeba doring.

3- Af dabooling dehepu.

4- Anjhuuf( andhuuf) dhul dhiithy ari laan my qatimaas.

5- Bii ingty ha king deerne lisku moose.

6- Bilaang kungha koodiyaas ko kuly bahaas.

7- Dathaaliya danbar dhame .

8- Dhejy dhulky usy roogo dhogortis leyi .

9- Doory qoor qobid bii miky waraabas.

10- Edeeg mo obsithow langjheey obsithe.

11- Ees jiilal mal huraaw sikastiby haato wal suge.

12- Farto shaleethiye fool my dhigaas.

13- Gaala gal garoor ku sheeng mal helaaw.

14- Gaal dil gratis si.

15- Haasidow hooga beel.

16- Habaheey dhatiye bir miky tumimaas.

17- Habar ly fury fhidhy ming yaaly.

18- Iid winey I aroos yoowa liing malithe.

19- Il geedkiye dhowow ma arighaas.

20- Imry dhamaathy eeb mal ky sagootiyow.

21- Imrigha dheerady aliyow gaaley dhalo ku tuse.

22- Ingty laabta hurifady luta hurtoy.

23- Jingka koofar king bi athy ing nakaaty .

24- Kaadi badiny wal ing gogol bathiye .

25- Kaawky qobsoy kebriraaghy king hero.

26- Kar dadoow karkaa dhumiye.

27- Kuboghy bood saary.

28- Lang erring jhiby jhabny qabe jheerny qaby .

29- Lang hal ku dhunty haangha galling giliye.

30- Langby jidky haayo gowshey jiifithe.

31- Lamy dheri dab saarow ko ley bure.

32- Lang athy gorithaas ey ety mal eraw.

33- Lang bilaayida fathow boodka qorjhooysithe.

34- Lag shaqeeysithiya shaahy dhame.

35- Lang king dighy miky dilny.

36- Lang ko doo bading dhahal aawa kiily qiibsithe

37- Lang ko hoog wiing horta dhirife.

38- Lang dab ky gubithy garodka ku roore.

39- Lang gardoring my guuleysithow.

40- Lipee luto luky haay lo my fiijhi waayow.

41- Lo’ lutite hory isky bii gefiyaas.

42- Lo’ heey lo’heey ingte king nugul.

43- Meel kasty langko kingky jaroy naarby haayto.

44- Miirka bershey mathy walaalka ky jary .

45- Mithoow Hortis ming mal galow.

46- Miroogny megela kii weelas.

47- Naar waaby galaase guudka ay hamaaney.

48- Oorta dabroy allighany aabud.

49- Roonaba rabbi og.

50- Sabiriya sed le.

51- Sagaary jhus tabartiyeewu.

52- Sakar langshe my moog.

53- Siniby sithe liky dhage.

54- Shingbirby shingbijheya libuupe.

55- Shingbir buubow bading mathy abeesy ky dage.

56- Soohing dhunty apaa ling naghee.

57- Tolka I kobtaby wal ky dhahjare.

58- Tubaaky langjhe ly jary booy my e.

59- Tuug tuug my kethiyow.

60- Tuug ly qobithy taly my le.

61- Wal badsoy wal beela lety.

62- Wang gumur sheengty waapang mal ky gooriyow.

63- Wareer hamiineed wal ing waa bariisithe.

64- Wehensitooley weeljhe my korsithaas.

su,aal & jawaab dhegayso

302) Lang ming kaa ing kooyi mal huraang ming aakhiruwu.

303) Dupy dingy moothi hugna ma deerny. 304) Wehengsy tooley weeljhe my korsathaasy.

305) Lang kii soorta diithy soortisa ku mootiyee.

306) Gartoo gemberka ku goosathy korty gothoobka mal ing hirithow.

307) Gaal marmar gol ku dhooshi gengdi ku weeli.
308) Any o boory fathow saathow dub jhee ii dhooshi.
309) Jid i tus kob koo tusoo.
310) Magy I maal jing me ee.
311) Soohing dhungti apaa ling nagee.
312) Adeeg ii abuur ma obsathaayang.
313) Kumy kiila jary kalis koo jeedy.
314) Beer abuurjhe biithy ma baaqany.
315) Maly beenguu messily runguu.
316) Telly bilaameed lukooky dambeeyi tii hory me ee.
317) Masiiby koo muqong ming walaalka wa ky jarty.
318) Doo dambeeyo diriree.
319) Ereng jar ingtii aragtii eesangaa in wiing.
320) Shipaal beered shal rooga ku noorasy.
321) Gurpy guu ining mariiny guul guul ining dambeeyny gory I gu’ yaraang wal taawiyee.
322) Lamby wali araghiya ing gopiyee.
323) Tothopy halaad lang ki qapy to kiing diithy tolnimy mikiing qapoo tipilaa kiing qapy.
324) Lang kii aawka tumy aatha teleethiya ma waayow.
325) Asar gee abaartisu.
326) Gooy apeesy guthi inis ku doloolang.
327) Apeesy ul wiinga afjhe inis ky sheenasy.
328) Diidiing weelshey deymootha ky koriyee.
329) Heedey ho soka sagaary.
330) Jid shisheeyi ku guuri aatha lang jeely ku guursoy.
331) Aatha ulmy diidy erdaaly mathajhewu.
332) Mathy qolay goroorka ku kulumee.
333) Hungshugaar fiigy wal ing doo gaabiyee.
334) Aaysing umurow afar garaamy iing ky weel.
335) Eeraar dameered aathis diidy ey ling helee.
336) Doroneega dolla ky haaysoy.
337) Ming walalaka buuhy qurkoo ley ky lety.
338) May may ly ky dari magaajhe mugaawu.
339) Lang dhuus dhoorow kaathy mi hibiyow.
340) Sabar bathang sabar qowlii leyii.
341) Loo lang hung la jary ma leefty maany lithaawty.
342) Lang buul ky barii ii lang baraajhis ky barii is ku bery goo leeyu.
343) Dhung jug wal tabow leyu dhalashy heraas.
344) Gaal god ky dhii lu luwa ling biyee.
345) Dhali dheeraty alkungaa la ha ku dhowaayee.
346) Sagaar qooting badang baciida is taawiyee.
347) Dhowka fathow dhalawa wal warsethee.
348) Megel gogol hung goonka ky leethee.
349) Kung aawka dhali kely atheegawa kiing ku roong.
350) Jug ky sii jawaabaa koo sugee.
351) Meel hoo ling ku baahiyy hathal wal my ku tarow.
352) Meel lykiing ku fathaany ered jhaapy eh in jeeytoy.
353) Moqonaayi meghelaa koo weelasy.
354) Heped bilaameed helang maa hisaab mal ku sugow.
355) Lang ishaathy naar gal qapy maqrabkii waany my dheegow.
356) Lang doghowi dad me ee duunghy ny me ee may dooriyow daaing key dily ma.
357) Aqly doora lang ilaahay sii ya helee.
358) Lamby jidkii haayo gowjhey jhiifathee.
359) Megel haparaa shal roongi ma heped my shal roong.
360) Hal athy ogdy emeel muku dhowaas.
361) Iing negaaw geekawa eeby kung sinnuwu.
362) Baas meelisa kiyaale bariithe maly jarty.
363) Wang gumor sheengti waapang mal ku koriyow.

251) Shiid kor ling gemy geraangeraa ky darsathee.

252) Dhubud koo ky dilo dhunjhis koo my ky diloow.

253) Doorathy kiig gurtoo rifoowka ly jeed. 254) Geeky suus ii seery jing leyu.

255) Si hung wal ing sheeg saahira wal dheeriyii.

256) ang buky boqol ing teliithi.
257) Lang wal kiing ky taraany ming kawaa saang kiing ky daree.
258) Farta humaati farjhis my koo gooyasy.
259) Jiir miirjhey qapy mukulaal jiirtiye my ky jiifidow.
260) So, ley fathaase surtung jug ba kii deegasy.
261) Hipilow samaang fathaayey ma ha kii deerny.
262) Walaalka dapky ky jary daaroodky ky rafoy.
263) Wal badsoy wal beela lety.
264) Sithii ing qapy ma ing qabeegay wepigy gowjhey ing ky ridoy.
265) Lafty dey misaarty dey sithii ninis ky dhowow dey.
266) Lipee lang gemi my moog.
267) Eringaa si ling dhowee my lahaayne idaaley seedo sug.
268) Ering magaar ky kaathi wal aboojhey ing weeliyu.
269) Ey bung ma fathow aboojhey ny ming fathow.
270) Ering eesang ing bathang eleeng roogaa waa inky bariyee.
271) Eerar dameereed aathis diidy ay linky helee.
272) Ithaalay wali aathiye jilbow jilbow ing ky nuugdii dareeng gaapy leyu.
273) Gurpy dub ing lahaayny laabta ky dhowathee.
274) Aatha ii aawky is galeeng fiirmy kiing ky jarty.
275) Koros aamy kobly aami waakoo ley hasla ka haayang.
276) Jid der daara galee ma ky daayow ma galoow.
277) Kaathy bathany wal ing gogol bathiyee.My uung nee eme oogasy.
278) Gaala galy garoor ky sheeng.
279) Lang wal isku og ii week eper e wu weerayang.
280) Lang kii aatha tab ing gooyi mi kiing daayow.
281) Aatha jing ka guursity aaw dhewa kiing dilaasy.
282) Hal baarjhe ly daari lapajhe my deheng.
283) Bilaang hindhy kii haayty ma heped ye kii haayty ma lee.
284) Sagaary laabta keed ky laalasy ma lugung ye ku laalasy ma lee.
285) Dangtaa magaar eeya ling ky jhiifathee.
286) Ilis ly ky aragoo ulis luku tumee.
287) Sir qapy saabjhe bii ma reebow.
288) Lang kii fidhy kii araghawaayi surung mi kii araghow.
289) Sa’ gaasjhe ly dhowi ganfuurjhe wal ing digi.
290) Lang hindhy wiing wal mal tusow.
291) Lang ha jeethy mal kiyoow.
292) Buur kora ku bilingty hoosny ku bog bogsanty.
293) Dhuung dhuraa leyi dharaa ing lahaayny.
294) Ullu kii dhiithey fariirjhe ing ky roortoy.
295) Dhaang kalaajhey hamaathang hortis kaathy ing waraabtoy.
296) Muthy ii misaar kiiby meelaa muthung ying.
297) Masiiby ku moodi mal ing shilaayow.
298) Shimbirl shimbirka ing haayny buubtangka wal giliyee.
299) Sheydhaang is ku sab amy is ku sug.
300) Walaalka hangjhufta deerti galangtaa la jartoy.
301) Daang walaalkaa wal ing dagramee.

201) hadal rung lingkusheegny beenggha ingkaaysyng. 202) misaar markii mooradiye oodoo moorylaay oodaasy. 203) gaal maali galyhy dhigaa leyi. 204) shimbir buupow badang mady’abeesy kydeghee. 205) rabbi ku’obsidee I regaa ku’aarsydee meel mislygalaayang.

206) iri’asareed I aha adykiing dhalny mykoonahaayaang.
207) kaady badany wal ing gogol badiyee.
208) ker kery kulu saathi halaala istaawiyee.
209) puthy qapy ii bii qapy inis baahanying.
210) piiry langhee ing baahang bood mal ku dhiibow.
211) Geedky roor luku kory roora ling ku degee.
212) Baahany bagty mal ing aamow.
213) Fool rooga bathathi faytawa wal ing dhimaasy.
214) Geesy bilaameed bilaa waraapy aamee.
215) Doory haar isly aamasy af tirtirishooda is dheerty.
216) Galngy gaal jereed hoosa ling dhigee.
217) Sagary jhus tabartiyeewuu.
218) Iing jil jilaa ky ereey amy I jirid siiba ky eri.
219) Ulmy dubud bariithy oosaang mal faraaw.
220) Il waraapy deengky saarangaa iing rung sheedi.
221) Dhuus baty dhusung ku boodow wal ma tarow.
222) Olooly wal ky jary abrangaa ha dafee.
223) Dad wali qarii duungi sheegdi.
224) Dhilmaajhy ingtii li nis ky dhiipyoo dhimithaasy.
225) Sakar lang jhee ma moog.
226) Roorow my humy reed ha deyowaa rung ee.
227) I dhi maky dhiyow dharbaang koo wa dhatiyo ky jary.
228) Lang ilaahey dhowi dhaktis mal dheegow.
229) Shipeela I kory ma dhuusny beeng leyuw.
230) Hawaal ii langhee ma shal qariyow.
231) Bakaar ally haruup ma lee.
232) Lang kiing ky furaany ay kiing rorneey.
233) Lang kaagow hor dareerjhey nagathi bagty aamow mu huroow.
234) Dupy dameer ly daagii dhuusaa barathee.
235) Aawka ha bahy fathy,lang ally rireepi yaa ri reepayi.
236) Aduungy irib tiye dempy fiiriyi waayi caaqil me ee.
237) Mis hurty mis halaayasy.
238) Lang hung ku humaayo laang dorong kii ly jhabaas.
239) Uur daap buuty ing yaraa goosathee.
240) Gurub lipee gaal ming daagow.
241) Gurby gaal roor Ii borood mis ly hidiyow.
242) Gurby hor ly guputhi gaal wal ing sheego qapy.
243) Ing ly jeedy gorothu waayi aaqil ma ee.
244) Qabry qory saarow ma qory ku qaathow ma lee.
245) Doong abuuruthii daa ing jhey ma eethow.
246) Eel biir ee eeyaa ly ky saaniyee.
247) Sedy gee lang shiitimaayi shimbirowaa shiid ky aalee.
248) Bakiil ii bilaang baal fidhiyoowa wal luku qaathee.
249) Lampy meelii huraasoo hogothee.
250) Bood kii jinka boothi booting ma haluul ma lee.

 

 

su,aal & jawaab dhegayso

 

1) Hur, waayty hawaala ling galee. 2) Gee tipila hamiingny taagda. 3) Lang dhuus dhooraw kaady my

dhamaaysydow. 4) Aathy dhiigle wa unu geediye ly dhidheeliye.

5) Lang kiing ly furaany aykiing rorney.
6) Qurung tabartaawa kiitabaasy.
7) foolshey bilydy faytisaa kyjharty.
8) Daangjher Ally biri qhufu dadeeda leyi.
9) Sa, biingbis bathang abora inisjeeyaasy.
10) Waraapy sokymaa sooraynty ma’aragaw.
11) Hedad hamuung magooyaasy.
12) Geper obsy ingbadang ii salaad qally inbadyng.
13) Tukuly timirdeery waayi qhareertaa eree.
14) Gaaly gaala nogha thee misy gendi dhowee.
15) Loo’ lang hung ly jari malithaawasy.
16) Isky kuus daang ghareed berkoo buulu.
17) Hoolisgali hang kudheerty.
18) May hureeng ees jiilaalu.
19) Osby eely asalghe ing dhaayty.
20) Goy waraapy hoosa kuhariirang.
21) Mingtaang jeela inis Qaathi tabar dori inisly kufaasy.
22) Lang iry kyguuri hoos my ky negaadaw(stop).
23) mitaang mitaang shey amuudy hiraang hiraa dile.
24) kardadow karkaawa dhumiyee.
25) korwaayel hindhy leyi.
26) hangbal geedkyroogty hafar lulee.
27) abaar bahaase eeba doryng.
28) habar haas buuyty hoory mabuuyaasy.
29) habaalmeelby yaaly hunguri jeeyi.
30) lang hanuungsyng loogobas deegy.

31) idaaley baary eh aasyghe gaasaleyi. 32) il hamiineed eeraba lety. 33) ido lang eesmy kytukudaw. 34) horjary hamiing hindhooga geeny hung gurygooykawu. 35) libee lang gemi mymoog.

36) dardiir lang dili lykydooday hurdoonga garodaayang.
37) saang hiraabaneed reed may yngrahaaw.
38) meeli baarkudumi baara kybehee.
39) abag dooyi kydumi oboor usu inisky weery.
40) jiiding langkii hagooyi ii langkii jiidi reerkooleeyu.
41) jinny langkii sheeghy yadhaawtiis hele.
42) sagaar gubud daagi ba’iid ing degsidee.
43) lang anghali geedow guumow mabuubiyow.
44) hergaangti garab booho shoobi.
45) gurbaang langkii hadi meel kytumoo fathee.
46) aneeg sagaary aadis hortiyeewa aykydhiyee.
47) ang aydabydy dhegaashey duurka kywyweerayang.
48) ariir aadiyo gurbaang dhooshi goosyshy mytiraasy.
49) eeb lang wiing neebyaa ariirny dhaaysysheewu.
50) sagaasjhe lydhowi illiye ling digi.
51) howydy hoobeeng kiing sheegti tabartaawa kiing rung sheegaasy.
52) dong buuto daab jiidaasy.
53) bilaayidaa fadow boodkaawa ghorjhoysidee.
54) isky deyishy dameera ky uurowtii.
55) duby dameer lydaagow barydii dhuusa baradee.
56) lang koohoog badyng hortaawa dhyrifee.
57) Gurby miid ha dhooshi laf ming dugow.
58) ming wiing masiirty moodowka wa jeely.
59) Dameer wethow doojhe wa kii mariye.
60) Gar dhawi gaas ming elliyow.
61) Gu’ tabi langjhey ming nahow.

131) Doory silaa laky gali ubur ing dhamy dheerty. 132) Urug aakary ka dheer ma ky jeeyasy. 133) Saa’ maar le ii seefing opy gali sagaal fa’ kiila jaraayang. 134) Mathy gaas le dhunjhi mathy seemangaa ky marii. 135) Hoojy lang wiing hawaal saqiir

136) manuuny murumaat lafny gunduthaasy.
137) Hawaal lanjheewaa heering ky weeldhathee.
138) Dhuby foofty weel reed ming jarty.
139) Grurup lipee gaal ming daagow.
140) Guf abty garapaa la saaree.
141) Dad gungtis gargaarjhuwu.
142) Roorky baa fiiry ing jarty.
143) Boong gardoothi bilisaa is taawiyee.
144) Doory karag ma gu’ mis wiing.
145) Diig doory daf dafty ma dhagar misky jeehow.
146) Il aduungjhe roogty wal arag mig dorong.
147) lang kii riitho jhipiithi jhap Ii jheerny qapy.
148) Faaly fathase fitilig dhee.
149) Aaytang fathaase aroos.
150) Alkungsoy hay ky aayo.
151) Apag eging ky hoopathy aboor u sii ing weerdhathi.
152) Seeng waay dubud barii dhiiri is taawiyee.
153) Lamby gumunaajheyaa qoorty ing jary.
154) Diidi I my diidnee diinow hartagaawu.
155) Lang athy ing nahriistiyaa koo nahiyee.
156) maroogny megyla kiiweelaasy.
157) fidhy fuud mysheenaaw.
158) farshaleediye faara biyaasy maa fool mydhigaasy.
159) biyi qaby I budy qapy inisbaahyng yhiing.
160) jeedby meraasheya dhalee.
161) taraawiix taabshey deeriyaa tukudee.
162) ang tuurle sidy ingjhiifidaw usikasee.
163) karsynoy I dubunoy dhatiyo fuuda kydhumaasy.
164) kal I moo dhatiyo haliinga kydhumaasy.
165) lamadhery dabsaarow kooley kuburee.
167) boghol langkoo kybarati mykoodhungny.
168) korley jartaa I hoosley jartaapy adyley dhowing.
169) lang gungdung yaa liing gergaaree.
170) lang dhidhiging langa dhoopy ingkyjary.

93) Gurpy tumaleed baboothy joo may erow. 94) Gardory la qaathathi garuu. 95) Waraapy gee weery geper gee hundurtiiny ma gaabsany. 96) lang ling shoopi my shoobow. 97) Qandhathii quudjhey qaby.

98) Sagaary sojhe yesi saangtiye ya ly tusee.
99) mathy sagaary dagarkoo ley galee.
100) Helii ya heleg sagaary deegee.
101) sagaary jhus tabartiyeewu.
102) Hoopathy balkaa la shoopee.
103) Beedey beertiis ma taabathow.
104) Beedeu beero quuyiyingaa la eree.
105) Hool beereed lamathy hoos qapoopy.
106) Guud wiing guud wiing maky roong.
107) lang gember ky fidhii geed ma hamathow.
108) misaar madii geed ing haathy fadny my gooyi fadny.
109) Saatho lang ma doo ley fuuy eree.
110) Saado geeko diidi mal ing gooriyow.
111) Weelka weelshey laftaa dhuujheewu.
112) Huup dhatiyee qalangaa lakulu bahee.
113) Uur aayow bay ii gethuu.
114) Mathy korjhey meel la maguugow ma lee.
115) Hool diid ma dhalathoow hoolis diida dhalathee.
116) Haweel lang ee ma noogow.
117) Nereb aawka dhaly ,nashuuthy nikaax eh nimaadawa wal giliyaayang.
118) hindhy qereraa wal mi sky qaathayang.
119) Lang mogdy afjhey kuusy ey ing og.
120) Iyaa eri ilaagdis qapy.
121) Ariir abtijhe aboodinge ilis walky dhooree.
122) Abty aha naas ing lahaaynuwu.
123) Alleel iri nooloo ly furee.
124) Eysing hiring abty hortiis may kulu moothow.
125) Waayeel dhalee ma ma dheeliyow.
126) Sising deethati sithiyee ma ku kooyasy.
127) Hujaay ma roorsy been leyu harangky ley harby ing ky dhiiny.
128) Hanjhuuf dhuul dhiithi aralaang ma qaatamaas.
129) mangdy ha deethahi ilky ma reepayang.
130) mangdy ha deethahi meelis my kii siimoow

su,aal & jawaab dhegayso